Recensie door Truusje
'Een biografie van de jongste helpster van het Achterhuis'
'Een biografie van de jongste helpster van het Achterhuis'
Anne Frank;
de mensen bij wie er geen belletje gaat rinkelen, bij het horen van deze naam,
zullen op één hand te tellen zijn. Ze schreef tijdens de onderduikperiode met
de intentie om ná de oorlog een boek te publiceren, gebaseerd op haar dagboek. In
eerste instantie schreef ze voor zichzelf, totdat ze op radio Oranje een
toespraak hoorde van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Deze
wilde dat alles wat zou kunnen getuigen van het lijden onder de Duitse
bezetting, na de oorlog verzameld en openbaar gemaakt zou worden, waarbij hij
ook dagboeken opnoemde. Dat bleek voor Anne de drijfveer om te schrijven.
Het boek is er inderdaad
gekomen, als 'Het Achterhuis', maar zelf
heeft ze dat niet meer mee mogen maken.
En dan draag je ineens zorg voor
onderduikers
De biografie waar het in
dit geval om gaat is het verhaal van en over Bep Voskuijl (1919 - 1983). Zij was de jongste van de helpers die
ervoor hebben gezorgd dat de acht leden van de gezinnen Frank en Van Pels,
konden onderduiken in het achterhuis van het bedrijfspand van de firma Pectacon, waar Otto Frank directeur van was. Bep werd door Anne in haar dagboek 'Elli Vossen' genoemd, omdat ze voor
alle personen waar ze over schreef, een pseudoniem bedacht.
De vrolijke Bep was de
oudste van de acht kinderen in het gezin Voskuijl en voor de jongste kinderen
moest ze de zorg op zich nemen. Ze was eenentwintig toen de oorlog begon en als
werknemer van het bedrijf van Frank werd ze ingelicht over de onderduikplannen.
Dat was het begin van de ruim twee jaar die zeer ingrijpend voor haar zijn
geweest. Haar zware taak was om er, ondanks alle risico's en dreigementen van de Duitsers, voor te zorgen dat voedsel voor de
onderduikers verzameld werd en ze bezocht de onderduikers dan ook regelmatig.
Vooral Anne was erg op haar gesteld en wilde alles weten wat er buiten
gebeurde.
Ook de vader van Bep, Johan Voskuijl, was werkzaam binnen het
bedrijf en werd ingeschakeld om hulp te bieden. Johan was degene die ervoor
heeft gezorgd dat de boekenkast werd gemaakt en geplaatst. Bep en Johan hebben
de andere gezinsleden nooit in vertrouwen genomen over de onderduikers.
Zus Nelly
Een riskante factor was
Nelly, het zusje van Bep, die meerdere Duitse nazi-vriendjes had. Het vermoeden
bestaat dat Nelly wist van de onderduik op de Prinsengracht. Haar relatie met
de andere gezinsleden kwam hierdoor danig onder spanning te staan. Na de oorlog rees zelfs de vraag of Nelly mogelijk een aandeel heeft gehad in de arrestatie van de de ondergedoken gezinnen.
Wanneer de Gestapo, op 4
augustus 1944, de onderduikers heeft weggevoerd en hun spullen door de
verhuiswagen zijn opgehaald, bleken de vellen papier die Anne had
volgeschreven, nog in het achterhuis te liggen. Bep en Mies Gies hebben ze verzameld en verborgen. Naderhand, toen bleek dat Anne niet meer terug zou keren, heeft ze het
aan Otto Frank overhandigd.
Na de oorlog
De vrolijke Bep werd na de
oorlog een echte binnenvetter. Haar eigen oorlog bleef maar voortduren. Ze sprak liever niet over de verschrikkelijke
gebeurtenissen en het gevoel van machteloosheid die ze niet heeft kunnen verwerken.
Toch heeft ze haar zoon Joop uiteindelijk wel in vertrouwen kunnen nemen, maar wat er allemaal in haar hoofd spookte, is niet bekend. Dat heeft ze nooit met iemand kunnen delen.
Johan Voskuijl, die leed aan maagkanker, is na de bevrijding overleden. Door het gebrek aan voeding is de tumor gedurende de oorlog niet verder gegroeid, maar woekerde ineens ongeremd door toen er weer voedsel van goed kwaliteit voorhanden was.
Johan Voskuijl, die leed aan maagkanker, is na de bevrijding overleden. Door het gebrek aan voeding is de tumor gedurende de oorlog niet verder gegroeid, maar woekerde ineens ongeremd door toen er weer voedsel van goed kwaliteit voorhanden was.
Conclusie
Met deze indringende biografie heb ik
een zeer integer verhaal gelezen. Het feit dat Joop van Wijk de zoon is van Bep, wordt nergens gebruikt om ermee te koketteren dat zijn, toen nog jonge, moeder
in de oorlog zoveel inzet heeft getoond om zorg te dragen voor de hulp aan de
familie Frank.
De auteurs hebben niet
geschuwd om tevens de precaire zaken, die nog steeds heel gevoelig liggen
binnen de familie, te onderzoeken en te beschrijven. Het verdient respect
wanneer je alles durft te bespreken, zeker wanneer het zoveel lading heeft
binnen een familie.
De uitgebreide lijst met
noten die verwijzen naar allerlei onderzoeksmateriaal, brieven, nieuwe getuigen, gesprekken,
verslagen van interviews, documentatie van de Anne Frank Stichting ed, duiden op gedegen en uitvoerig onderzoek.
Daarvan getuigt ook de lange lijst met websites, correspondenten en bronnen die
geraadpleegd zijn.
Vijf jaar zijn de auteurs
bezig geweest met de totstandkoming van deze biografie.
Lees dit boek!!! Het laat
de andere kant zien van Het Achterhuis.
Auteurs
Jeroen de Bruyn (1993) bezoekt in 2007 Het Anne
Frank Huis. Hij was toen dus dertien jaar en het maakte een enorme indruk
op hem om het met eigen ogen te aanschouwen en te ervaren. Ineens werd het
werkelijkheid en was het niet enkel meer een verhaal van de Tweede
Wereldoorlog. Het Achterhuis was ineens niet meer slechts een boek en de
woorden kregen veel meer zeggingskracht. Hij kreeg interesse in de rol van de 'helpers' of 'beschermers', zoals Anne dat beschreef. Hij verdiepte zich meer in
dit onderwerp en kwam tot de conclusie dat er wel vaak over Miep Gies werd geschreven en maar heel weinig over Bep en háár rol
in het geheel. De vraag waarom de ene helper wél werd genoemd en de andere niet,
intrigeerde hem en hij ging op onderzoek uit. Het idee om een biografie over
Bep te schrijven kreeg een steeds vastere vorm.
'bijzonder, zeker in deze tijd, dat een jong mens
als jij zich zo gedocumenteerd en gemotiveerd een ideëel doel heeft gesteld:
een boek schijven over mijn moeder, als helpster van joodse onderduikers,
teneinde de verwarring rondom haar persoon weg te nemen.'
Ondanks dat het in het
gezin Van Wijk een ongeschreven regel was om het verleden met rust te laten,
maakten ze voor Jeroen een uitzondering. Er kwam een ontmoeting én een overeenkomst.....Jeroen
en Joop gingen het project gezamenlijk aan. Het onderzoek naar nieuwe en nog
onbekende feiten ging van start.
De biografie werd eerder gepubliceerd door Uitgeverij Prometheus in april 2015. Zij haalden het uit de markt in januari 2016.
De auteurs ontbonden de overeenkomst met de uitgever en Joop van Wijk richtte samen met zijn echtgenote uitgeverij Bep Voskuijl Producties BV op.
Als nieuwe uitgever, medeauteur en niet op de laatste plaats als haar jongste zoon, vindt Joop het de hoogste tijd, dat dit historische document, met meer dan vijf jaar boekresearch en goede recensies (bepvoskuijl.nl/home) een comeback verdient.
Hij kiest niet zomaar voor 26 januari 2018:
Daags vóór "Holocaust Memorial Day" en in het "Jaar van de Bezetting" beginnen Bep en Johan Voskuijl (resp. helpster en maker van de draaibare boekenkast) aan die comeback en is de biografie weer in de boekhandel en via alle boekenplatforms verkrijgbaar.
Een Engelse versie is de volgende stap!
“Opdat ook HAAR NAAM nooit vergeten wordt ...”
Titel: Bep
Voskuijl, het zwijgen voorbij
Ondertitel:
Een biografie van de jongste helpster van het Achterhuis
Auteurs: Jeroen
De Bruyn en Joop van Wijk
Categorie: Historische
biografieën
Pagina's:
256
ISBN: 978-94-6345-258-8
Bibliografische
imprint: Bep Voskuijl Producties BV
Uitgever:
Bep Voskuijl Producties BV
Verschijningsdatum:
26-01-2018
Verkoopprijs: € 19,95
Website: bepvoskuijl.nl/home
E-mail: info@bepvoskuijl.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.